Komisja Europejska przyjęła dzisiaj swoje pierwsze w historii sprawozdanie dotyczące prognozy strategicznej, którego celem jest określenie pojawiających się wyzwań i szans, aby lepiej kierować strategicznymi wyborami Unii Europejskiej. Prognoza strategiczna zostanie później wykorzystana w głównych inicjatywach politycznych. Będzie ona stanowić podstawę dla Komisji podczas opracowywania polityk i przepisów, które wytrzymają próbę czasu i posłużą zarówno obecnym potrzebom, jak i długoterminowym aspiracjom obywateli europejskich. W sprawozdaniu z 2020 r. uzasadniono wykorzystanie prognozowania w procesie kształtowania polityki UE oraz wprowadzono kompleksową koncepcję odporności UE.

Przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen powiedziała: „W tych trudnych czasach przywódcy polityczni muszą spoglądać daleko w przyszłość. W sprawozdaniu tym wskazano, jak duże znaczenie dla silnej i trwałej odbudowy ma odporność. Naszym celem jest kierowanie niezbędną transformacją w sposób zrównoważony, sprawiedliwy i demokratyczny”.

W świetle ambitnego planu odbudowy dla Europy w sprawozdaniu dotyczącym prognozy strategicznej z 2020 r. uwzględniono odporność UE w czterech wymiarach: społecznym i ekonomicznym, geopolitycznym, ekologicznym i cyfrowym. W odniesieniu do każdego z tych wymiarów w sprawozdaniu określono możliwości, podatności na zagrożenia i szanse, jakie wskazał kryzys i którymi należy się zająć w perspektywie średnio- lub długoterminowej.

Włączenie prognozy strategicznej do procesu kształtowania polityki UE

Prognozowanie strategiczne przyczynia się do lepszego kształtowania polityki, opracowywania strategii wytrzymujących próbę czasu i zapewniania spójności krótkoterminowych działań z długoterminowymi celami. Komisja od wielu lat opiera się na prognozowaniu, a obecnie zamierza włączyć je do wszystkich obszarów polityki, aby wykorzystać jego wartość strategiczną. Pierwszym przykładem jest niedawny komunikat w sprawie surowców krytycznych, w przypadku którego prognozowanie przyczynia się do zwiększenia otwartej strategicznej autonomii UE. Prognozowanie zostanie włączone w główny nurt polityk dzięki:

• prowadzeniu systematycznych działań prognostycznych w odniesieniu do wszystkich głównych inicjatyw politycznych;
• publikowaniu przyszłościowych rocznych sprawozdań dotyczących prognozy strategicznej, w których analizowane będą pojawiające się tendencje i wyzwania w celu ich uwzględnienia w procesie kształtowania polityki i podejmowania decyzji;
• wspieraniu rozwoju zdolności prognozowania w organach administracji UE i państw członkowskich oraz
• budowaniu opartej na współpracy i sprzyjającej włączeniu wspólnoty prognostycznej z instytucjami i partnerami unijnymi i międzynarodowymi.

Monitorowanie odporności

W sprawozdaniu dotyczącym prognozy strategicznej z 2020 r. zaproponowano prototypowe tabele wskaźników odporności, aby rozpocząć między państwami członkowskimi i innymi kluczowymi zainteresowanymi stronami dyskusje na temat najlepszych sposobów monitorowania odporności. Dyskusje te mogą przyczynić się do określenia i oceny mocnych i słabych stron na szczeblu UE i państw członkowskich w świetle pojawiających się megatrendów i przewidywanych wyzwań. To z kolei może pomóc w udzieleniu odpowiedzi na następujące pytanie: czy – przez nasze polityki i strategię odbudowy – zwiększamy odporność UE?

Kolejne kroki:

• Ustalenia zawarte w sprawozdaniu dotyczącym prognozy strategicznej z 2020 r. i kolejnych sprawozdaniach będą stanowić źródło informacji, na których zostaną oparte coroczne orędzia o stanie Unii przewodniczącej Ursuli von der Leyen i programy prac Komisji. Wniosą one również wkład w zbliżające się negocjacje międzyinstytucjonalne w sprawie naszego pierwszego w historii wieloletniego programowania.
• Nadrzędny plan prognozy strategicznej nakreśli priorytety polityczne UE i kluczowe inicjatywy w programach prac Komisji, a także takie główne kwestie przekrojowe, jak: otwarta strategiczna autonomia UE na rzecz nowego ładu światowego; przyszły potencjał zielonych miejsc pracy i wymagane umiejętności; punkty wspólne transformacji ekologicznej i cyfrowej w poszczególnych obszarach polityki.
• Doroczna konferencja europejskiego systemu analiz strategicznych i politycznych (ESPAS) w listopadzie 2020 r. będzie okazją do omówienia tematu przyszłorocznego sprawozdania dotyczącego prognozy strategicznej i uruchomienia ogólnounijnej sieci prognoz.
• Opracowanie wspólnych referencyjnych scenariuszy prognostycznych, które mają stanowić podstawę przyszłej debaty orientacyjnej, zapewnić spójność poszczególnych polityk i służyć jako wspólne, przyszłościowe ramy dla wniosków dotyczących polityki. Mogą one również wnieść wkład w konferencję w sprawie przyszłości Europy.

Źródło: Biuro Informacjne Woj. Wlkp. w Brukseli