Zrównoważony rozwój i ekologia to tematy, które stają się coraz istotniejsze w przestrzeni publicznej. Palące problemy środowiskowe, począwszy od zmiany klimatu i utraty różnorodności biologicznej po wyczerpywanie się zasobów i zanieczyszczenia spowodowały, że Komisja Europejska umieściła działania na rzecz ochrony środowiska na pierwszym planie unijnej polityki. Unia Europejska od lat wspiera rozwój technologiczny swoich krajów członkowskich, oferując fundusze na innowacyjne projekty, które jednocześnie poprawiają stan środowiska naturalnego.

Polska, aktywnie korzystając z tej pomocy, realizuje liczne przedsięwzięcia, które przynoszą korzyści zarówno środowisku, jak i społeczeństwu. Dzięki wsparciu UE, polskie firmy wprowadzają nowoczesne technologie recyklingu, zrównoważone rozwiązania energetyczne i ekologiczne metody produkcji.

Drugie życie surowców

Przeciętny Europejczyk produkuje więcej śmieci niż Polak. Średnia ilość odpadów komunalnych na mieszkańca w Polsce wynosi 329 kg rocznie, podczas gdy w UE jest to 505 kg. Są to duże ilości śmieci, które niewłaściwie składowane, mogą doprowadzić do zanieczyszczenia gleby, wód gruntowych i powietrza. Efektywne technologie recyklingu pomagają zmniejszyć ilość odpadów trafiających na składowiska i ograniczyć emisję szkodliwych substancji do środowiska. Ponadto pozwalają na odzyskiwanie cennych surowców, które mogą być ponownie wykorzystane w produkcji, co zmniejsza zapotrzebowanie na eksploatację nowych zasobów naturalnych, przynosząc korzyści środowisku.

Firma Tamax w ramach Programu Inteligentny Rozwój (POIR) „Bony na innowacje dla MŚP” otrzymała środki na wdrożenie technologii, która umożliwia efektywne przetwarzanie odpadów trudno przetwarzalnych. Dodatkowo przedsiębiorstwo zakupiło maszyny niezbędne do realizacji niniejszego projektu, tj. układ rozdrabniający w postaci jednowałowego, wolnoobrotowego młyna z nożowym systemem tnącym oraz aparaturę badawczo-analityczną.

Natomiast Hurtownia Tworzyw Sztucznych Granulat Bis przeznaczyła środki unijne z POIR na zakup usług doradczych oraz wdrożenie technologii przerobu odpadów z tkanin tworzywowych. W ramach projektu zakupiono m.in. rozdrabniacz oraz system filtracji laserowej, które pozwoliły w pełni wdrożyć innowację.

Niszę w obszarze recyklingu znalazła dla siebie firma Recykl, która zajmuje się głównie przetwarzaniem zużytych opon i tworzeniem z niego mieszanki mineralno-asfaltowych SMA, wykorzystywaną w procesie budowy nawierzchni asfaltowych. Przedsiębiorstwo otrzymało wsparcie z „Badań na rynek” POIR. Dzięki wsparciu z Funduszy Europejskich powstał nowy zakład produkcyjny – jeden z najnowocześniejszych w Europie i na świecie zakładów produkujących granulat gumowy oraz dodatki do mieszanek mineralno-asfaltowych.

Firma Luk-Plast opracowała innowacyjny proces produkcji regranulatów o znacznie lepszych właściwościach fizykochemicznych niż te dotychczas dostępne na rynku. Regranulaty są wykorzystywane m.in. do produkcji opakowań plastikowych wielokrotnego użytku, różnorodnych pojemników oraz skrzynek, a nawet mebli, na przykład regałów warsztatowych. Na realizację projektu firma pozyskała środki z „Bonów na innowacje dla MŚP” POIR.

Wartym uwagi jest również projekt badawczy firmy ELEKTRO. wsparty środkami z Programu Inteligentny Rozwój. Jego celem było dostosowanie oferty przedsiębiorstwa do potrzeb rynku, a dokładniej – opracowanie, zbudowanie i zbadanie reaktora-filtra przydomowej oczyszczalni ścieków.

Choć recykling jest niezwykle ważnym elementem ochrony środowiska, jeszcze bardziej efektywne może być zapobieganie powstawaniu odpadów poprzez konserwację i naprawę istniejących produktów. Przedłużanie żywotności rzeczy poprzez ich regularne utrzymanie w dobrym stanie przynosi korzyści zarówno ekologiczne, jak i ekonomiczne. Doskonałym przykładem takiego podejścia jest projekt firmy Prosolis, który skupia się na rozwinięciu innowacyjnego środka do czyszczenia paneli fotowoltaicznych, przyjaznego dla środowiska i zwiększającego efektywność energetyczną paneli. Czyszczenie i konserwacja paneli fotowoltaicznych są kluczowe dla utrzymania ich wydajności, a tym samym maksymalizacji produkcji energii odnawialnej.

Wszystkie projekty otrzymały wsparcie w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014–2020 (POIR).

Eko rozwiązania w przemyśle meblarskim

Przemysł drzewny odgrywa znaczącą rolę w naszej rodzimej gospodarce. Polska w 2023 roku zajęła drugie miejsce na świecie pod względem eksportu mebli, ustępując jedynie Chinom. [2]  Nie dziwi fakt, że w naszym kraju powstają zaawansowane technologie do recyklingu drewna. Przykładem takiej inicjatywy jest firma Hartika, która dzięki wsparciu w ramach „Badań na rynek” POIR opatentowała biokompozyt WPC. Innowacyjność wynalazku polegała na sposobie wytwarzania kompozytu. Wyrób jest produkowany przy użyciu osnowy polimerów syntetycznych (PVC) z udziałem pyłów drzewnych pochodzących z recyklingu odpadów drzewnych, w tym z przemysłu meblarskiego. Produkty firmy posiadają gwarantowaną niezawodność i trwałość, a rozwiązania produktowe doceniane są w budownictwie nie tylko na rynku krajowym, ale również europejskim.

Innym, przyjaznym dla środowiska rozwiązaniem skierowanym do branży meblarskiej jest Black Oak Technology. Dzięki wsparciu z Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 (POPW) firma Pol-Kres Edwood wypracowała projekt umożliwiający ekologiczne przebarwienia jasnego drewna, na ciemny odcień, który występuje rzadziej w przyrodzie. Pożądany na rynku kolor udało się uzyskać z użyciem jedynie naturalnych metod: wody, ciśnienia, temperatury i cieczy, które nie są szkodliwe dla drewna i środowiska. Nowa technologia procesu produkcji drewna jest innowacyjna w skali świata. Wpisuje się w światowy trend budownictwa ekologicznego i ma ścisły związek z promocją zielonej i zrównoważonej gospodarki.

Zielone technologie

Polska intensywnie pracuje nad zwiększeniem udziału energii odnawialnej w całkowitej produkcji energii. Podczas gdy w 2020 roku w Unii Europejskiej udział ten wynosił 44%, w Polsce osiągnął 27%.[3] Różnica ta jest z roku na rok coraz bardziej niwelowana dzięki innowacyjnym projektom i inwestycjom w zielone technologie. Polska gospodarka coraz bardziej inwestuje w szeroki wachlarz zielonych technologii, które mają na celu poprawę efektywności energetycznej i ochronę środowiska. Cały czas rozwijają się różnorodne technologie przyjazne środowisku, które przyczyniają się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych oraz zwiększenia efektywności energetycznej.

Ultrahinge sp. z o.o. jest przykładem tego, jak można urzeczywistnić ideę zielonej rewolucji z rozwojem zaawansowanego produktu. Firma dzięki wsparciu z POPW wprowadziła na rynek pierwszą na świecie markizę fotowoltaiczną, która składa moduły PV. Zadaszenie łączy ergonomię użytkowania oraz funkcjonalność ochrony przed słońcem i deszczem. Ultra PV daje pełną kontrolę nad przestrzenią, obniżając jednocześnie rachunki za energię elektryczną. Użytkownik latem zyskuje cień, a w dni pochmurne więcej światła.

Warto również zwrócić uwagę na ekologiczny bezobsługowy system do napowietrzania akwenów wodnych oparty na technologii małogabarytowych turbin wiatrowych, który został stworzony przez firmę PTS Investments. Rozwiązanie to umożliwia redukcję umieralności ryb spowodowaną zbyt niskim poziomem tlenu w wodzie. Projekt również otrzymał dofinansowanie z POPW. Kolejny startup, który zyskał wsparcie unijne z POPW, to jCharge. Firma rozwija nowoczesne rozwiązania w zakresie ładowania pojazdów elektrycznych. Ich technologie mają na celu przyspieszenie procesu ładowania i zwiększenie jego efektywności. Stacje te są zasilane energią odnawialną, co dodatkowo zmniejsza ich ślad węglowy. Natomiast w ramach dofinansowania projektu z POIR firma Ginter opracowanała udoskonaloną grupę produktową drążonych bloków i pustaków, wypełnionych specjalistyczną pianą mineralną. Te wyroby cechują się wyjątkową izolacyjnością termiczną, co zmniejsza zapotrzebowanie na energię wykorzystywaną do ogrzewania i schładzania budynków, a ich produkcja jest przyjazna dla środowiska, redukując emisję CO2.

 

Źródło: PARP